Onderscheid claim van onderbouwing

De eerste stap voor het maken van een overredende redenering, is het scheiden van uw beslissing, keuze, alternatief of reactie, van uw onderbouwing.

Het scheiden van dat waartoe u de lezer wilt overreden, of wat u bij de lezer wilt legitimeren, van de argumenten die u daartoe gebruikt.

Inhoud

Stap één: BKAR onderscheiden van onderbouwing

Stap twee: PAC / MAC / DMA / PMI Wie van de vier?

Stap drie (optioneel): kwantificeren, je gelijk uitrekenen

Het denkraam

Gebruiksaanwijzing

Voor de vier soorten redeneerhandelingen: beslissen, kiezen, alternatieven vinden en reageren geven we hieronder een kort theoretisch kader en een praktische uitleg. Voor alle vier zit er een handige tool in MsOffice format in de gereedschapskist.

Stap één:
BKAR onderscheiden van onderbouwing

De eerste stap voor het maken van een overredende tekst, is het scheiden van uw beslissing, keuze, alternatief of reactie, van uw onderbouwing.

Het scheiden van dat waartoe u de lezer wilt overreden, of wat u bij de lezer wilt legitimeren, van de argumenten die u daartoe gebruikt.

Je moet veel kaas eten, want dat is lekker en gezond, maar een kilo kaas kost al snel twee tientjes.
beslissing: eet veel kaas
argumenten: lekker, gezond, duur

We kunnen het beste dat nieuwe model Lada GTI kopen, want die lust weliswaar een aardig slokje, maar hij is veiliger en sneller dan de Volkswagen of de Volvo, en goedkoper in aanschaf.
keuze: Lada GTI kopen
argumenten: hoger verbruik dan V&V, veiliger dan V&V, sneller dan V&V, lagere aanschafprijs dan V&V

We gaan straks even bij Jan op bezoek. Maar moeten we nu echt met de auto? Is er geen duurzamere manier? We zouden een elektrische auto kunnen nemen? Ja, of meerijden met iemand met een elektrische auto? Ok, maar dan wel een die met groene stroom opgeladen is!
Doel: bij Jan op bezoek
Manier: met de auto (criterium: duurzaam)
1e Alternatief: met een elektrische auto
2e Alternatief: carpoolen in een elektrische auto
3e Alternatief: carpoolen in een elektrische auto die op groene stroom is opgeladen.

Wat mij zeer bevalt aan jouw voorstel, is dat je financiering voor de tweede test binnen budget van X gevonden hebt. Gaan met die banaan! Al blijft het natuurlijk een kostbare onderneming, zo’n test. Als het prototype toch blijk te werken, dan zal de integratie met de databestanden veel soepeler kunnen verlopen, en kan ik Jan vragen of onze afdeling dit soort testen in het portfolio op mag nemen.
reactie: Gaan met die banaan!
argumenten: budget gevonden, kostbaar, kans op integratie, kans op opname in portfolio

De schrijver wil met de argumenten in deze voorbeelden steeds één vinden-doel bereiken:

De lezer moet vinden dat hij veel kaas moeten eten.
De lezer moet vinden dat hij een Lada GTI moet kopen.
De lezer moet vinden dat er alternatieven zijn voor de auto.
De lezer moet vinden dat het prototype toch verder getest kan worden.

Stap twee:
PAC / MAC / DMA / PMI Wie van de vier?

De tweede stap is het kiezen van de handigste methode om uw onderbouwing te structureren.
Bedenk daarbij, dat er vaak meer mogelijkheden zijn, en dat “handigste” een subjectieve keuze is.
(Die natuurlijk ook weer te onderbouwen is …)

Pro aut contra (PAC)

Hebt u een beslissing die te beschouwen is als een afweging van argumenten voor en tegen, kies dan een “Pro aut contra” (PAC) schema. Zo’n schema geeft in zijn eenvoudigste vorm een beslissing met een bepaald gewicht, dat het verschil is van de gewichten van de argumenten pro en de argumenten contra. De gewichten worden in getallen uitgedrukt.
(In het echt zijn argumenten natuurlijk vaak recursief. Daar voorziet een PAC in, door sub-argumenten toe te staan.)

Je moet veel kaas eten, want dat is lekker en gezond, maar een kilo kaas kost al snel twee tientjes.

Pro	Eet veel kaas 6 – 3 = 3		Contra
Lekker	4	3	Duur
Gezond	2
Som	6	3

Meer criteria analyse (MAC)

Hebt u een keuze die te beschouwen is als een keuze tussen een aantal alternatieven, gemaakt op grond van meer criteria, kies dan voor een “Meer criteria en alternatieven” (MAC) schema. Zo’n schema geeft in z’n eenvoudigste vorm de waardering per alternatief per criterium, uitgedrukt in een “rapportcijfer”. Het alternatief met de hoogste totaalscore is de keuze.
(In het echt gelden niet alle criteria even zwaar. Een MAC voorziet daarin, door relatieve weegfactoren aan de criteria toe te kennen.)

We kunnen het beste dat nieuwe model Lada GTI kopen, want die lust weliswaar een aardig slokje, maar hij is veiliger en sneller dan de Volkswagen of de Volvo, en goedkoper in aanschaf.

Aanschafcriteria /alternatieven	verbruik	veiligheid	snelheid	aanschafprijs	Totaal
Volkswagen	8	6	3	6	23
Volvo	7	7	4	4	22
Lada	4	8	9	9	30

DMA

Alternatieven vinden is een vorm van Kritisch denken.
Niet alleen bij elk doel, ook bij elke beslissing, elke keuze en elke reactie hoor je je af te vragen of er alternatieven zijn.
Deze Doelen / Manieren / Alternatieven heuristiek helpt u methodisch en controleerbaar naar alternatieven zoeken.

Een PAC-beslissing kan als Doel gezien worden.
Bijvoorbeeld: Je beslissing is “Jan moet ontslagen worden”, dan kun je dat als een doel zien dat op verschillende manieren bereikt kan worden.
En je kunt ook de argumenten als Manieren zien, en die bevragen om tot meer of andere argumenten te komen.

Bij een MAC-keuze kun je de lijst alternatieven als Manieren zien, en die met de drie vragen bevragen.
En je kunt ook de Criteria als Manieren zien, en die bevragen, om tot meer of tot andere criteria te komen.

Bij een PMI-reactie kun je vooral de I van interessant als Manier zien, en proberen meer of diepere I’s vinden.
En je kunt de P’s en de M’s als Manieren zien, en die bevragen, om tot meer of tot andere P’s en M’s te komen.

Plus-Min-Interessant (PMI)

Hebt u een reactie waarin u positieve en negatieve aspecten belicht, en interessante implicaties noemt, kies dan voor een Plus-Min-Interessant-schema (PMI).
Zo’n schema geeft in z’n eenvoudigste vorm een positieve en een negatieve reactie op een voorstel, en een interessant aspect.
(In het echt reageert u vaak eerst vanuit de min, voegt een plus toe voor de beleefdheid, en vergeet de interessante aspecten. Een PMI-schema herinnert u eraan P+M+I op te nemen.)

Wat mij zeer bevalt aan jouw voorstel, is dat je financiering voor de tweede test binnen budget van X gevonden hebt. Maar het blijft natuurlijk een kostbare onderneming, zo’n test. Als het prototype toch blijk te werken, dan zal de integratie met de databestanden veel soepeler kunnen verlopen, en kan ik Jan vragen of onze afdeling dit soort testen in het portfolio op mag nemen.

Stap drie (optioneel):
kwantificeren, je gelijk uitrekenen

Kwantificeren van argumentatieschema’s hoeft niet, maar het heeft een aantal voordelen:

Je kunt beter intersubjectief over een onderbouwing oordelen.
Wanneer je de argumenten en het gewicht van de argumenten uit elkaar haalt, kun je in twee rondes discussiëren. In de eerste ronde bepaal je het schema, in de tweede bepaal je de gewichten. Dat kan handig zijn in samenwerkende groepen, of wanneer je tegengestelde belangen moet verenigen.
Je kunt er de stabiliteit kwaliteit van je onderbouwing mee controleren. Soms valt het nog niet eens mee, de gewichten zo te verdelen dat je het met je eigen beslissing of keuze eens blijft.
Je kunt er het kritisch gewicht van een argument mee bepalen.
Soms zie je dat een argument wel een absurd lage of hoge waarde moet krijgen om een beslissing of keuze staande te houden. Of je ziet dat een zeer kleine verandering in het gewicht van een van de argumenten de beslissing onderuit haalt.
Je maakt er de onderbouwing beter overdraagbaar mee. De argumentatie wordt toegankelijker voor derden. Dat kan handig zijn als anderen op grond van uw schema mee moeten of mogen beslissen. Een gedeeld rekenblad op uw netwerk, en het hele kantoor kan meedenken!

Het denkraam

Het Denkraam_BKAR laat de relaties tussen beslissen, kiezen, alternatieven bedenken en reageren zien.
De lichtblauwe velden laten zien, dat redeneerhandelingen ook genest of herhaald kunnen worden